Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Elikagai bat dastatzen dugunean, haren zaporeak gure zentzumenak piztu eta esperientzia atsegina edo, batzuetan, desatsegina sor dezake. Baina, zaporeak gozatzeaz gain, gure garunak elikagaien kalitateari eta osasungarritasunari buruzko mezu garrantzitsuak jasotzen ditu. Gaurkoan, Kiñuk zaporeei erreparatu die eta hauek nola […]

Imajinatzen duzu zure garuna etengabe lanean ari den superordenagailu bat dela? Ba, horrela da, bai. Gure burmuina izugarri konplexua eta harrigarria da, eta hori hobeto ulertzeko, azalpen eta marrazkiak eskaintzen ditu Nolakoa da gure garuna? Eta nola funtzionatzen du? (2021) […]

Zientzialariok fenomeno naturalak neurtzea maite dugu. Momentuz, ez dirudi giza izaera neurtu ahal denik, baina esparru horretarako ideiaren bat ekar dezakegu. Uhin ekuazioa Matematikariek, fisikariek eta bestelako zientzialariek uhinen fenomenoa matematikoki modelatu ahal izan zuten zientziaren historian zehar. Urmael batera […]

Zer egin dute ba erromatarrek gure alde? Life of Brian film ospetsuko pasarte ezagunetako bat da, seguruenera errealitate zurrun bat agerian uzten duelako: hein handi batean gure zibilizazioaren hainbat oinarri Erromak jarri zituen. Bada, zerrenda horri beste ekarpen bat gehitu […]

Egindako ikerketak erakutsi du Yasuni Parke Nazionaleko 16. eta 67. blokeetako petroliotik sortutako diruaren % 79 herrialde aberastuetara doala: % 20 erauzketa-enpresek irabazten dute; % 21 findegiek zein banaketa-bitartekariek; eta % 38 Espainiako Gobernuak, zergen bidez. Ortzi Akizuk, ingeniaria eta […]

Fisika Innsbruckeko Unibertsitateko ikertzaileek supersolidoen zurrunbilo kuantikoak behatu dituzte lehen aldiz eta Nature aldizkarian argitaratu dute bere lana. Supersolidoak aldi berean solido eta superfluido diren materiaren fase paradoxikoak dira. Esperimentuak materia kondentsatuaren eta neutroi izarren barne-egituraren ulermena hobetzeko balio du […]

Gizakiok geure burua deuseztatzera kondenatuta gaude. Edo antzeko zerbait. TILKUT bineta bat: Humans Bizitzaren sorrerarako, ez ziren tximista izugarriak beharrezkoak izan molekulak sortzeko. Miller-Ureyren esperimentu berrikusia. ‘Microlightning’ in water droplets, a twist in the Miller-Urey experiment Atapuercak harritzen jarraitzen du […]

Jacuzzi batean bezala egongo ginateke. Gutxi gorabehera. Erreaktore nuklearren igerilekuen hondoan biltegiratzen da erreaktoreak erabilitako erregai guztia, normalean uranioa edo plutonioa. Erradioaktibitatearen ondorioz, igerilekua bero dago; 30-50ºC artean. Horregatik izango litzateke jacuzzi batean egotearen antzekoa. Eta, hala ez badirudi ere […]

Jokalari kopurua nahi den edozein da, eta batek eskuarena egiten du. Eskuak, kartak zoriz nahastu ondoren, bata bestearen ondotik botatzen ditu ‘bat’ izendatuz eta ahoskatuz lehen karta botatzen duenean, ‘bi’ bigarren karta botatzen duenean, ‘hiru’ hirugarrena botatzen duenean, eta horrela […]

Jakina da artsenikoak 4-5 eguneko biziraupena duela airean, euri tanten edo hezetasunaren ondorioz lurrazalera erori baino lehen1. Beraz, ingurune kaltetuak aztertzeko orduan, ezinbestekoa da kontuan hartzea artsenikoa, tokian bertan igorritako kutsatzaile atmosferikoa ez ezik, urruneko iturrietatik igorritako kutsatzailea izan daitekeela […]

Hurrengo ekitaldiak

Ingurumen erradioaktibitatea zaintzen

Ingurumenaren zaintza erradiologikoa funtsezko prozesua da ingurunean dagoen erradioaktibitatearekiko esposizioa kontrolatu eta minimizatzeko. Esposizio horren jatorria naturala edo instalazio nuklearren eta erradioaktiboen operazioetatik eratorritakoa izan daiteke. Herritarrentzako seguruak diren erradiazio-mailak mugen barruan mantenduko direla bermatzeko, airearen, uraren, lurzoruaren eta biotaren -flora eta fauna- analisiak eta neurketak egiten dira erradioaktibitate-iturritik hurbil…

2025ko apirilaren 9a

Bidebarrieta Kulturgunea

Bidebarrieta kalea, 4, Bilbo

“Generoa eta zientziaren komunikazioa” jardunaldia 2025

Maiatzaren 15ean bueltatuko genero-ikuspegiaa oinarrian duen zientziaren komunikazioari buruzko ekitaldi nagusia: Generoa eta Zientziaren Komunikazioa jardunaldia. Aurtengoa hirugarren edizioa da eta Bilboko Iberdrola Dorretxean egingo da. Jardunaldia elkarrizketarako eta hausnarketarako gunea da eta baita zientzia-komunikazioan genero-ikuspegia nola txertatu eta hobetu aztertzeko bilgunea. UPV/EHUko Kultura Zientifikoko Katedrak antolatu du jardunaldia, eta…

2025ko maiatzaren 15a

Iberdrola Dorrea

Euskadi plaza, 5, Bilbo